|
De Stand Van De Maan.... .... In Moskou
21 mei 1997 - Veronica
Samen met De Dijk naar Moskou. Op het eerste gezicht een leuke onderneming. Maar dan dringt de vraag op: Wat moet een Nederlandstalige popgroep in Rusland? Met die gedachte in het achterhoofd verbleef Back Up vier dagen lang in het gezelschap van Huub van der Lubbe en de zijnen. Ontdek zelf hoe goede muziek alle
taalbarrierres weet te slechten.
"Hoe vind je het bier?', vraagt zanger Huub van der Lubbe als hij aanschuift aan het plastic terrastafeltje in de grote marmeren hal van hotel Moskou. In zijn ene zak een pakje shag, in de andere een dagboekje, waarin hij al 25 jaar dagelijks al zijn belevenissen opschrijft. Het is half twee zondagmiddag, Huub wrijft de slaap uit zijn ogen. Het is laat geworden de avond ervoor, na het optreden in een Moskouse buitenwijk. Of vroeg, het is maar hoe je het bekijkt. In ieder geval was Huub vanochtend op het Rode Plein te vinden, om in zijn pyjama de zon op te zien komen. "Ik vind het hier geweldig, maar dan weet ik niet of ik dan bedoel hoe we het hier hebben of hoe Moskou is." De Dijk in de Russische hoofdstad, dat is gegarandeerd leuk. De hele groep (een man of twintig) is mee, dus naast de muzikanten ook Bas en Jos van de merchandising, Wanda van kantoor, Kees van de boekhouding, en alle anderen die doorgaans zorgen dat alles gesmeerd loopt rondom en binnen de band. 'Een bedrijfsuitje' noemen ze deze trip die bedacht is door de ministeries van Cultuur en Buitenlandse Zaken in Rusland en Nederland. Dit ter ere van de driehonderdste sterfdag van Peter de Grote, de Russische Tsaar. Die De Grote had wel wat met Nederland, leerde hier onder andere schepen bouwen en zette vervolgens de hele Russische marine op poten. Een herdenking aan deze Tsaar moest dus iets met Holland van doen hebben. Uiteindelijk werd besloten om verschillende artiesten, kunstenaars en schrijvers over te halen om dit jaar hun werk te laten horen en zien in Sint Petersburg en Moskou.
Hoeren en pooiers
Het hotel waar De Dijk logeert ligt aan het Rode Plein. Het hotel van de journalisten die de band een paar dagen volgen, ligt aan de andere kant van wat ooit het centrum van het communisme was. Een vreemde sfeer blaast over dat plein. Verschillende punten zijn afgezet, het Kremlin stijgt er statig bovenuit, en bij het mausoleum gaat de gedachte iedere keer uit naar de gebalsemde Lenin die daar ligt. Soldaten houden de wacht, een groepje communisten pleit met rode vlaggen en kabaal voor terugkeer van de politiek van vroeger. Overdag lopen er Japanse en Amerikaanse toeristen, en 's nachts is het er helemaal leeg. 's Nachts speelt het leven zich niet op straat af in Moskou. Het gebeurt bij de mensen thuis, in de goed verborgen kroegen en in die (enorm grote) hotels. Daar slapen niet langer de partijfunctionarissen zoals voorheen, maar wordt de dienst uitgemaakt door hoertjes, pooiers en drugsdealers. De beveiliging loopt er wel een beetje belangrijk te doen. Maar tijdens een nacht doorzakken tussen de marmeren plantenbakken van hotel Moskou, merken we dat de scherpe blik van deze mannen onder invloed van een paar flinke slokken wodka behoorlijk vertroebelt.
Geen Nederlands
"Het is duizend keer leuker om ergens te moeten werken, dan er op vakantie te gaan. Je ziet meer en maakt veel sneller contact met de mensen", vindt Huub die inmiddels door verschillende Russen in het voorbij gaan hartelijk begroet wordt, en door één goedlachse man omhelsd. Die man kwam me vanochtend wekken om de lamp op mijn kamer een beetje korter te maken. Hij dacht dat iedereen er z'n hoofd tegen stootte. Ondertussen begon hij over Cruijff en Ed de Goeij te praten. Dat bedoel ik nou, het is hier zo anders dan in Nederland." "Nee natuurlijk zijn we hier niet heen gegaan met het idee om de Russische markt te veroveren. Gewoon leuke dingen doen en lekker spelen. Dit soort uitjes zijn de krenten in de pap. Kijk, we begonnen ooit in zalen als het buurthuis van Krommenie. We wilden veel spelen en gehoord worden. Daarom zijn we geen Engels, maar Nederlands gaan zingen, internationale aspiraties hebben we nooit gehad. Maar als je dan toch in Sint Petersburg, Moskou en New York (waar De Dijk in 1990 was, red.) kunt komen spelen, is dat toch geweldig? Die Russen spreken natuurlijk geen Nederlands. Dat geeft niet, muziek is iets wat over de grenzen heengaat. Met gebaren en een bepaalde mimiek probeer ik ze toch duidelijk te maken waar de liedjes over gaan."
Illegale cd's
De concertzaal waar 's avonds wordt opgetreden bevindt zich een eindje uit het centrum. Na het Rode Plein en de lege brede straten uit het centrum waar alleen de absurd dure westerse restaurants het straatbeeld opvrolijken, lopen hier ineens opvallend veel Moskovieten rond. Doel van de meesten is de cd-markt: net zo lang als de Albert Cuypmarkt in Amsterdam, maar dan worden er alleen maar cd's verkocht voor een prikkie. Abba naast Rage Against The Machine, 2 Unlimited naast U2. Het allernieuwste naast het oudste uit de pophistorie, en alle schijfjes zijn te koop voor een gulden of zes. Ze zijn namelijk zo illegaal als wat, hetgeen de platenbaas die ook is meegereisd, wit doet wegtrekken. "Daar word je toch treurig van, als je business platen verkopen is", verwoordt Huub diens gedachten. "Een plaat van ons is hier trouwens niet te vinden." Hetgeen dan misschien wel de conclusie rechtvaardigt dat de Moskovieten inderdaad niet bekend zijn met de Hollandse muzikanten. Gitarist en Toetsenist Pim Kops filosofeert over hoe de band nog aan de Rus gebracht kan worden. Gewoon tienduizend cd-tjes weggeven', oppert hij. "Zo te zien vinden die hun weg hier wel."
Laat het gebeuren
"Gorboesjka, wordt het theatertje genoemd waar de zaal in is gehuisvest. Een Cultuurpaleis Voor De Jeugd", heet het officieel. Het heeft wel iets weg van Amsterdamse concertzalen als Paradiso en De Melkweg. Een gemoedelijk interieur dat nou eens niet groots en grijs is. Rond het optreden van De Dijk zijn andere Russische bands gepland. Snoeiharde klanken, en bombastisch gezang. De toeschouwers gaan uit hun dak bij de imposante liederen die tegen de muren ketsen. Het is dus even wennen als daar ineens "Laat Het Vanavond gebeuren" en "Bloedend Hart" weerklinken. "Dansen, dansen" zingt Huub: "This is the international part, everybody can dance". En een handjevol Russen laat zich verleiden tot wat voorzichtig gespring, dat al snel op echt swingen uitdraait. Maar, het is nog niets vergeleken bij de Nederlanders die er staan. De meesten wonen tijdelijk voor hun werk in Moskou, en gaan helemaal tegen het plafond bij het horen van de liedjes uit hun thuisland. De avond ervoor hebben ze al een voorpoefje gehad tijdens een optreden in een kroeg in het centrum. Achter de grijze gevels, in een kelder vloeide daar de wodka als water door de Hollandse kelen, terwijl Huub op de tafel danste.
Heldentaal
Huub: "Ja ik probeer zoveel mogelijk vrienden te maken. Goed, dat kan je nobel vinden. Als je nou met iemand aan tafel zit te eten, of je staat voor een groep te zingen dan kan het maar beter gezellig worden. Dan gebeurt er tenminste iets; Als je je mond houdt gebeurt er niets. Tenslotte ben ik hier op de wereld om te leven, om dingen mee te maken. Kijk als ik een avond voor de televisie heb gezeten, hou ik daar een nutteloos gevoel aan over. Bén liever op de televisie. Sta liever op het toneel dan dat ik ernaar kijk." Waar komt dat vandaan? , Heb ik me vaker afgevraagd. Het gaat al terug naar toen ik vijf was. In die tijd lag ik een half jaar in het ziekenhuis met jeugdreuma. Daar kon ik weinig anders doen dan fantaseren.' Had jij toen al helden, iemand die je wilde zijn? "Nee, ik wilde mijn eigen held zijn. Als we naar het circus gingen wilde ik zelf die leeuwen temmen. Ik wilde geen Johan Cruijff zijn. Wilde natuurlijk wel de beste voetballer van de wereld worden, maar dan als Huub van der Lubbe." Jij bent zeker van jezelf. "Ach, kan arrogant klinken, maar ik heb me nooit zorgen gemaakt over mezelf. Ik weet wat mijn capaciteiten zijn. Muziek, toneelspelen, schrijven, dichten, ik kan van alles een beetje, maar weet hoe ik het het best kan uitbuiten." Wie was die dichter eigenlijk naar wiens museum je hier bent geweest? "Majakovski. Die man is zeer geliefd onder de Russen. Hij schreef voor De Partij tijdens het begin van de revolutie, maar schreef ook gedichten uit zijn eigen hart. En juist die vind ik zo mooi. Hij kon de sterren en de maan plukken en door elkaar schudden. God op het matje roepen, omdat hij, Majakovski, al vijf minuten op zijn vriendin zat te wachten. Hij pleegde zelfmoord op zijn zevenendertigste, maar had wel geleefd. Dat wil ik dus ook." Tien jaar geleden ben je ook al in Moskou geweest geweest, is het erg veranderd? "Ja, ik betwijfel of het er voor de gewone mensen op vooruit is gegaan. Alles is te koop, maar dan moet je enorm veel geld hebben, terwijl veel mensen alleen maar armer zijn geworden. De vrolijkheid die je hier ziet wordt bepaald door de reclames en winkels waar je mooie dingen kunt kopen." Gedraag je je hier heel anders dan bij jou in in de straat in Amsterdam. "Nou ja, hier verstaan ze me niet. Maar waar je ook bent, als je de mensen met een grote grijns tegemoet treedt, komt het al snel goed. Daar kom je verder mee."
Geschreven door: Lenny Vermeulen
| |
Als jij het niet meer weet
