|
De Dijk, een jasje dat zit als gegoten
27 augustus 2008 - Parool
Brussel is een plaat die klopt. Zoals dat in 1989 ook het geval was met Niemand in de Stad, het album dat destijds de stijl van De Dijk definieerde en als referentie geldt voor de muziek die de groep sindsdien maakt.
De Nederlandse rockgroep De Dijk heeft met het nieuwe album Brussel een opmerkelijk goede plaat gemaakt. De komende maanden is de groep overal op de Nederlandse podia te zien. "Ik hoef van mezelf niet meer zo de dampende boodschap te brengen", zegt zanger Huub van der Lubbe.
"Ik zag eens een documentaire over een groot modehuis waar Karl Lagerfeld de scepter zwaaide", vertelt Huub van der Lubbe, de zanger van De Dijk. "Hij had een aantal dames in dienst die daar al achtentwintig jaar werkten. Als Lagerfeld een nieuw ontwerp voor een jasje had, hoefde hij het maar aan hen te laten zien om te weten of het klopte of niet. Dat is niet onder woorden te brengen, dat leer je als je iets al zo lang doet. En dan weet je ook dat dat gevoel klopt, dat je je erop kunt verlaten.
Het gesprek gaat niet over mode, maar over Brussel, het nieuwe album van De Dijk. En in zekere zin ook over jasjes. De vorige cd van de onverwoestbare Nederrockgroep, het in 2005 verschenen Later is Nu, was avontuurlijk en knap gemaakt - een mooi, hip jasje. Maar Brussel is als een jasje dat bij de eerste keer dragen al als gegoten zit. Het is De Dijk op zijn Dijkst. Alsof de pakkende refreinen en beklijvende zinnen achteloos uit de mouw zijn geschud en bijna nonchalant op de band zijn gezet.
"Dat is mooi", zegt Van der Lubbe. "Maar als het zo achteloos en nonchalant lijkt, dan kan dat alleen maar omdat wij er al achtentwintig jaar mee bezig zijn, zoals die dames in dat modehuis. Wij doen al sinds het begin van De Dijk niets liever dan live spelen. Uiteindelijk vonden we in Brussel een studio waar we die sfeer ook vast konden leggen." Waarmee ook de titel van het album is verklaard.
Brussel is een plaat die klopt. Zoals dat in 1989 ook het geval was met Niemand in de Stad, het album dat destijds de stijl van De Dijk definieerde en als referentie geldt voor de muziek die de groep sindsdien maakt. Maar ook als referentie voor de Nederlandstalige rock in bredere zin, die voordien toch altijd wat moeizaam gependeld had tussen hoempa en luisterlied. Net als bij de jasjes van Lagerfeld gaat het om details en subtiliteiten die zich nauwelijks laten benoemen. Het is een enkel nootje verschil, een minimale verschuiving in het ritme, dat ene, net iets minder geforceerd klinkende woordje in een refreinregel, waardoor een liedje bij De Dijk klopt, bij Bløf kitsch wordt en bij Van Dik Hout soms de tenen krommen. Je kunt er de vinger moeilijk opleggen, maar je herkent het onmiddellijk.
Dat het album zo vertrouwd klinkt - het openingsnummer Heel andere wereld voelt alsof je het al jaren kent, zonder dat het een duplicaat van een oude Dijk-song is - heeft alles te maken met het begrijpen van de essentie van de rock n roll. Ook wat de teksten betreft. Terwijl de chansonnier zich kan laten gaan in wijdlopige volzinnen, gedijt de rocker bij de essentie in een handvol one-liners. Denk aan Summertime Blues of Louie Louie. En precies dat hebben de liedjes op Brussel.
Abstractie
"Het heeft er vast mee te maken dat ik de laatste jaren gitaar ben gaan spelen en daarom de nummers nu zelf thuis ook al kan zingen en bijschaven", zegt Van der Lubbe. "Vroeger zong ik ze vaak pas voor het eerst als ik met de anderen in de oefenruimte of studio zat. Maar daarnaast hoef ik tegenwoordig van mijzelf ook niet meer zo de dampende boodschap te brengen, met alle nuanceringen die daarbij horen.
En ja, de abstractie die een goede rock n rollsong kenmerkt, werkt natuurlijk ook weer sterker op de verbeelding, beaamt de zanger. "Daar ben ik ondertussen wel achter gekomen. Dat geeft ook lucht." Als voorbeeld noemt hij het liedje Mijn van Straat geredde Roos, waar hij erg trots op is. "Dat nummer vertelt eigenlijk het hele verhaal. Het eeuwenoude thema van de liefde en de illusie waaraan je je vastklampt. Want natuurlijk hou ik van illusies. Daarom zit ik ook in de muziek. Illusies vind ik veel prettiger dan de harde werkelijkheid.
Nog zo n oerthema is verpakt in het slotnummer Niet de Lijnen maar de Bocht, in feite het dragende lied van het album. Het gaat over de reis die uiteindelijk belangrijker blijkt dan de bestemming. Of, zoals die andere Amsterdamse rockgroep, de Tröckener Kecks, twintig jaar geleden al zong: De jacht is mooier dan de vangst.
"Ja natuurlijk ken ik dat liedje", zegt Van der Lubbe. "Maar de Griekse dichter Kafavis schreef het een eeuw geleden ook al in dat prachtige gedicht Ithaka: Als je de tocht aanvaardt naar Ithaka, wens dat de weg dan lang mag zijn, vol avonturen, vol ervaringen. En als je er dan aankomt, blijkt Ithaka weinig voor te stellen. Maar Kavafis zegt: Ithaka gaf je de mooie reis. Was het er niet, dan was je nooit vertrokken. Dat thema is zo oud..."
"Kijk, veertig jaar schrijf je teksten en ieder lied moet weer nieuw zijn. Totdat je je realiseert dat al die liedjes over de zelfde tien, vijftien thema s gaan waar de klassieken en Shakespeare ook al over schreven. Dat is ook niet erg. Wat telt, is hoe je erover schrijft. Niet de Lijnen maar de Bocht gaat erover hoe je al achtentwintig jaar met een rockband van A naar B probeert te komen. Eerst nog heel krampachtig, maar later kom je erachter dat er talloze verschillende bochtige wegen van A naar B gaan. En in al die bochten vind je het avontuur van het leven.
Of het daarom iets met poëzie te maken heeft? De zanger haalt de schouders op. "Dat vragen wij ons niet af. Het zoekt z n eigen weg. Met een goed jasje kun je overal voor de dag komen."
Geschreven door: Peter Bruyn
| |
Als jij het niet meer weet
